Vroeg in de ochtend. De adrenalinekick van het verboden. Een ouderwetse beeldbuis-tv met het volume bijna uit, zodat je niemand wekt die nog doezelt, maar de helderheid op vol vermogen. Het scherm fonkelt in kleuren die tot dan toe alleen in tekenfilms bestonden. De lichamen die door dat caleidoscopische samenspel van parket en tribunes bewegen, dansen sierlijk en woest tegelijk. Het was zo anders — alsof je even in een andere wereld keek. Het was moeilijk te geloven dat het echt was.
Zonder te weten wat het effect ervan in de Verenigde Staten zelf was, begon de NBA rond die tijd een slogan te gebruiken die perfect bleek om haar product aan de andere kant van de Atlantische Oceaan te verkopen: ‘Where amazing happens.’ Voor de Amerikaanse fans klonk het misschien als een loze reclameboodschap. Maar hier vingen die drie woorden precies het gevoel van iedereen die nieuwsgierig was naar die drie letters vol magie.
‘Amazing,’ wat “ongelofelijk” betekent, was het perfecte bijvoeglijk naamwoord. Het leek echt onmogelijk dat mensen konden wat we in kleine fragmenten zagen via Top 10-hoogtepunten, All-Star-samenvattingen of documentaires. De vorige generatie had in Barcelona ’92 al bevestigd dat deze spelers echt van vlees en bloed waren. Voor mijn generatie was het onvoorstelbaar hoe een jongen uit Barcelona zich kon meten met die buitenaardse wezens.
Vandaag dreigen we ons geloof in het ongelooflijke te verliezen.
Speculaties op een laag pitje
Dit is niets nieuws. Topsport voor de massa heeft altijd te maken gehad met manipulatie en gokken in meer of mindere mate. De invoering van die slogan viel samen met het Tim Donaghy-schandaal, toen een NBA-scheidsrechter bekende dat hij in de vroege jaren 2000 wedstrijden had gemanipuleerd. Toen Michael Jordan bovenmenselijk leek, toonde hij zijn al te menselijke kant via zijn gokverslaving. Jack Molinas teisterde de vroege NBA halverwege de jaren ’50 met zijn ongezonde liefde voor weddenschappen. En dan hebben we het nog niet eens over andere competities, want we blijven bij de beste basketbalcompetitie ter wereld en de meest beruchte gevallen.
Het is eigenlijk gewoon een nieuw hoofdstuk in de sterke band die Amerika heeft met buitensporigheid.
Nooit eerder werd de bereidheid van de fan om zijn ongeloof op te schorten zo op de proef gesteld. De voortdurende geruchtenstroom in al zijn vormen ondermijnt dat.
Als je tegenwoordig nog op Twitter (officieel X) zit en in Spanje woont, weet je wat ik bedoel. Voor iedereen die van sport houdt, is het onmogelijk om te scrollen zonder een post tegen te komen die de legitimiteit van competities in twijfel trekt.
De vermeende scheidsrechterlijke diefstal is nu de dominante vorm van analyse, ook in de online uithoeken waar we vroeger naartoe vluchtten om precies dat soort geruchten te ontlopen. Vreemd genoeg voelt iedereen zich bedrogen. In het voetbal was het tot voor kort makkelijk om mensen met ongegronde complottheorieën af te wimpelen. Na de ‘Negreira-zaak’ kregen die ideeën echter legitimiteit, en nu verspreiden ze zich.
Geloven dat als één persoon in de fout gaat, de rest niet beter is, ondermijnt het basisidee van samenleven. En in dit geval ook van het supporteren voor een grote sport. Het is ook onvermijdelijk.
Van het scherm naar het parket
Een deel van het online lawaai richt zich op de externe gamification van sport—het spel naast het spel. Vaak verpakt in de onschuld van Fantasy Leagues, om te verbergen dat we sport niet langer op dezelfde manier bekijken. Iedereen die wel eens in zo’n digitale pick-up game met vrienden heeft meegedaan, kent het gevoel. Je ziet geen spelers, maar de statistische output van jouw fictieve werknemer. Dat verschilt niet van iemand die echt geld inzet op een speler om punten te scoren of een gele kaart te pakken voor de 20e minuut, of om de over/under aan rebounds te halen.
Gokken hoeft niet per se levens te verwoesten om onze sportbeleving te besmetten. Iedereen kent wel iemand die ‘een paar euro inzet’ om een wedstrijd spannender te maken. Dat is slechts één van de valkuilen van een wereld waarin alles een spektakel wordt, in een kapitalistisch systeem.
De laatste tijd stappen gokkers uit de virtuele wereld en worden ze een reële factor in het leven van spelers. NBA-sterren zitten ook op Twitter en zien steeds vaker gokpraat in hun tijdlijn. Pal achter de bank staat nu geregeld iemand die over zijn weddenschappen schreeuwt naar spelers of coaches, in de hoop hen te beïnvloeden. Wij van buiten kunnen alleen hopen dat die invloed niet stiekem hun hoofd binnendringt.
Bijna iedereen heeft inmiddels de video gezien waarin Terry Rozier zo slecht presteert tegen de Cleveland Cavaliers dat je bijna niet anders kunt dan vermoeden dat hij zijn eigen statistieken heeft gemanipuleerd.
‘CalienteDeMiami,’ een vaste bezoeker van deze site, schreef het volgende op de dag dat het nieuws de krantenkoppen haalde:
“Ik heb net de video gezien van Terry Rozier in een HEAT-shirt die wedstrijden saboteert… Hij mag onze kleuren nooit meer dragen, of hij nu de gevangenis in gaat of niet. Haal deze valsspeler nu meteen weg bij de HEAT.”
Dit is precies waar de show begint te rafelen. De FBI onderzoekt Rozier niet voor die wedstrijd — althans, voor zover wij weten. Zelfs in gevallen als bij Jontay Porter, een speler die gewoon in de hoek kan blijven staan om niet aan zijn puntentotaal te komen, is de officiële reden voor zijn schorsing dat hij zich te vroeg liet wisselen met een zogenaamd nepblessure die hij bij gokkers had toegegeven.
Met andere woorden, als een speler statistisch onder de maat wil blijven, doet hij dat meestal niet via klungelige turnovers of belachelijke schoten. Hij zal eerder zijn activiteit verminderen of een blessure faken om naar de kant te gaan.
In de wereld die we kenden, zou Terry Rozier’s fragment een van de grappigste ‘Shaqtin’ a Fool’-momenten van het seizoen zijn geweest, gewoon onderdeel van de grote NBA-show. Maar in een omgeving waar wedden overheerst, zijn twijfel en argwaan gerechtvaardigd. Dat is dodelijk voor de competitie én het product, omdat je het niet meer kunt bekijken met de ogen van een kind — wat we toch allemaal de mooiste manier vinden om van deze sport te genieten.
De laatste tijd is het verontrustend om te zien hoe gebruikers oude acties opduiken die ze zich nog goed herinneren en nu ineens koppelen aan verdacht gokgedrag.
Spelers in de show
Als je tot hier bent gekomen, zie je het voor de hand liggende. Ook NBAMANIACS geeft op sommige plekken ruimte aan bookmakers. We zijn eerlijk gezegd tevreden over hoe we die bedrijven tonen — beperkt tot heel specifieke artikelen en niet op een manier die de lezerservaring domineert. Maar laten we eerlijk zijn: we weten dat we deel van het probleem zijn.
Het besluit om met de duivel in zee te gaan, was een noodzakelijke keuze die we zagen als de prijs om NBAMANIACS te behouden zoals je het kent. Met als extra voordeel dat we meer middelen konden steken in speciale projecten, die nu gratis zijn in plaats van achter een betaalmuur. Achteraf besef ik dat ik dezelfde excuses maak als Adam Silver, die hand in hand loopt met FanDuel, ESPN Bet of DraftKings in naam van ‘transparantie.’
Elke sportjournalist weet vanaf dag één dat we het grootste deel van onze carrière besteden aan onderwerpen die niet over leven en dood gaan. We bewegen in deze oppervlakkige wereld, waar we doen alsof alles afhangt van een basketbalring en een net. Zo houden we afstand van de echte problemen die gokverslaving in een groot deel van de samenleving veroorzaakt.
We zijn er om je dag wat makkelijker te maken en om het spel te beschrijven op een manier die je af en toe met kinderogen laat kijken. Die magie is gemakkelijk te vinden bij het zien van Victor Wembanyama of Stephen Curry. Maar het voelt allemaal zinloos als we te lang stilstaan bij de wankele grond onder dit alles.
Basketbal kijken in de uren vlak na de arrestaties voelde net zo bizar als die eerste wedstrijden na de dood van Kobe Bryant. Moeten we hier echt mee doorgaan?
Een reus met voeten van klei
Sinds donderdag roepen veel stemmen op dat Silver moet aftreden. Bijna ondenkbaar, omdat hij net de tv-deal heeft gesloten die de NBA tot de op één na rijkste sportcompetitie ter wereld maakte — ongekend. Toch zit de commissioner in een moeilijk parket, vooral wat betreft de publieke opinie. Jarenlang hebben verschillende gebeurtenissen de kernwaarden opgegeten die de NBA ooit zo vooruitstrevend maakten. Van deals met gokplatforms en oliestaten die mensenrechten negeren tot mild optreden bij huiselijk geweld.
Net zoals gemanipuleerde wedstrijden raken vermeende schandalen rond Kawhi Leonard de heiligste kern van de competitie: het idee van gelijke kansen. Dat was nooit helemaal waar, maar het is wel de basis waarop alles rust. Nu vragen we ons af wie ermee sjoemelt.
De NBA verzekert ons keer op keer dat ze alles doen om de sport integer te houden, maar weet zelf heel goed dat de zuiverheid al is aangetast. Er is geen slechter scenario dan een fanbase die ervan overtuigd is dat het ongelooflijke niet echt te geloven is.
(Omslagfoto door NBA)
