Enkele maanden geleden zei ik dat de officiële NBA-statspagina geregeld nieuwe statistieken toevoegt om beter te laten zien wat er op het veld gebeurt.
Die dag richtte ik me op een van mijn favoriete grafieken, de STREAM. Vandaag duik ik in een grote nieuwe toevoeging van oktober 2024—wat betekent dat hij net zijn rookieseizoen heeft afgerond.
En nu een bepaalde video viraal is gegaan, is dit het perfecte moment om te kijken hoe deze nieuwe stat het heeft gedaan. We hebben het over de opvallende Dunk Scores, een rubriek die een “objectieve jury” van dunkkwaliteit wil zijn—net als All-Star Weekend—maar dan met een strikter en minimaal discretionair logboek.
Geen Barkleys of O’Neals die zomaar met “50s” strooien. Pure NBA Stat: koud, klinisch en zonder enige vorm van discriminatie.
In deze nieuwe spotlight schittert Quentin Grimes, nog uit zijn tijd vóór de 76ers, toen hij bij de Dallas Mavericks speelde en Luke Kornet (7’1″) te grazen nam.
De meest complete (en misschien wel beste?) dunk van het seizoen 2024/25.
Van daar komt de voor de hand liggende vraag: hoe wordt deze hybride tussen statistiek en jurybeoordeling precies berekend? Wat maakt een dunk meer dan alleen een tweepunter? De NBA vat het samen in één concept en drie pijlers: techniek, atletisch vermogen en moeilijkheid.
Op basis van objectieve data uit geavanceerde optische trackingsystemen en AI-modellen die elke beweging tot op de millimeter analyseren, rolt er uiteindelijk een score uit die niet afhangt van wie de dunk maakt of van het moment in de wedstrijd. Het is een soort geautomatiseerd “Slam Dunk Contest” met een wetenschappelijke aanpak die elke vorm van subjectiviteit uitsluit.
Opbouw van de ‘Dunk Score’
Nu… techniek, atletisch vermogen en moeilijkheid klinkt goed, maar kan makkelijk worden verdraaid.
Om dat te voorkomen en objectief te blijven, evalueert het model meer dan 25 kenmerken van elke dunk, allemaal rechtstreeks afkomstig uit de tracking van de speler. Daaruit rolt een eindwaarde die is verdeeld in vier “subscores”: Leap, Power, Style en Defensive Response.
De eerste meet explosiviteit en verticaliteit in de sprong. De tweede gaat over de rauwe kracht van de afwerking. De derde voegt het esthetische aspect toe: hoe veel flair, swagger of originaliteit de speler toont. De laatste introduceert een belangrijk element: hoe sterk de verdedigende weerstand was tegen de dunker.
Een simpele jam in een fastbreak zonder verdediger geldt dus niet hetzelfde als een dunk tegen twee man, met contact en een 360-spin.
Op dit moment geeft het systeem geen bonuspunten voor momentum of verhaallijn (bijvoorbeeld een alley-oop om een playoffwedstrijd te winnen). Het standaardiseert alleen elke technische factor die een dunk ingewikkelder en/of spectaculairder maakt.
Zo wordt de dunk beoordeeld
Tot de belangrijkste gegevens die dit model voeden, behoren de maximale hoogte van de speler (gemeten vanaf de heupen ten opzichte van de afzet), de aanloopafstand naar de ring, de hangtime, de balsnelheid als hij door de ring gaat, de totale balversnelling tijdens de actie en de totale balreisafstand. Samen helpen die om basisdunks te onderscheiden van dunks die worden voorafgegaan door ingewikkelde moves als windmills, double clutches of tussen-de-benen-afwerkingen.
Verder zijn er binaire variabelen die specifieke bewegingen detecteren: of het een reverse was, of er een lichaamsrotatie in zat, of het een alley of self-oop was, enzovoort.
De rol van de verdediging
Een van de meest gewaardeerde aspecten van Dunk Score is hoe verdedigende tegenstand wordt meegenomen. Gebrek aan defense telt niet in je nadeel, maar als je wel door een verdediger heen moet dunken, levert dat extra punten op.
Dat gebeurt via een Defensive Contest Level, gebaseerd op de afstand, hoek en positie van de handen en armen van de verdediger ten opzichte van de bal. Er komen ook metrics bij als de Alignment Score (hoe ver verdediger en dunker oorspronkelijk uit elkaar stonden) en de Collision Score, die de intensiteit van het contact beoordeelt.
Het model kan zelfs zien of de verdediger probeerde een charge te forceren of dat de dunker volledig over de verdediger heen sprong.
Het is sensatie in parameters gegoten.
Verdeling van de scores
Uit retroactieve data van 2023/24 blijkt dat de meeste dunks scoorden tussen de 20 en 50 punten. Met andere woorden: simpele afwerkingen overheersen. Slechts een paar haalden de elitecategorie.
Dit model is gloednieuw, dus misschien is het nog te vroeg om te oordelen. Het loopt nog in bèta, met ruimte voor verbeteringen en extra variabelen (moeten de stand en de positie van het team misschien meewegen?)
Voor nu echter, dankzij deze unieke en ambitieuze statistiek, wordt wat vroeger puur gevoel en reptielenbrein was, meetbaar gemaakt. En op die meetlat staat de dunk van Quentin Grimes op 25 januari 2025 bovenaan met een gemiddelde van 118,2.
- Eindscore: 118,2
- Leap: 90
- Power: 95
- Style: 82
- Defense: 81
Om af te sluiten met wat extra spektakel, hieronder een paar dunks die de “ceilingscore” (100) haalden in elk van de vier deelcategorieën.
Leap
Hier is die virale tweet, met één naam die er meteen uitspringt: Shaedon Sharpe. De guard van de Blazers voert de helft van de top 10 aan, maar zijn hoogste leap haalt toch geen 100. Hij komt uit op 97,7.
TOP 10 VERTICALES 24-25 🚀
10) S. Castle -100cm
9) SHAEDON SHARPE -101cm
8) A. Edwards -101cm
7) J. Green -102cm
6) M. Monk -102cm
5) SHAEDON SHARPE -103cm
4) SHAEDON SHARPE -104cm
3) SHAEDON SHARPE -111cm
2) J. Morant -111cm
1) SHAEDON SHARPE -114cm pic.twitter.com/8knQBpqnXS— nbamaniacs (@nbamaniacs) July 23, 2025
Power
Op het gebied van kracht en controle, als echte Pirelli-ambassadeurs op het basketbalparket, staan Obi Toppin en Miles Bridges samen bovenaan met een 99,5 in de categorie waar ruwe power regeert.
Ben ik de enige die hier een beetje teleurgesteld is, of had jij ook meer verwacht? Het gebrek aan verdediging haalt het venijn uit die powermeting.
Style
Hier komen we dichtbij een echte contestvibe. Zes spelers haalden een perfecte stylescore: Shaedon Sharpe (windmill), Kai Jones (alley-oop van Harden), Obi Toppin (tussen de benen, x2), John Collins (windmill), MarJon Beauchamp (off the backboard) en Ivica Zubac (nog een Harden alley-oop).
Geen ervan—vind ik persoonlijk—is wereldschokkend. Maar we hebben voorbeelden nodig, dus ik kies deze twee: de dunk van Jones, vanwege de pass en timing, en die van Collins, omdat het een heel vloeiende, complete windmill is (beter dan die van Sharpe).
Defense
Tot slot (en mijn favoriet), de categorie met dunks die je van de bank doen opveren. Dit zijn de momenten waar beide kanten risico lopen: of het wordt een poster of een block.
We hebben vier perfecte scores: Christian Braun (tegen Gobert), Goga Bitadze (tegen Antetokounmpo), Charles Bassey (K. George) en Daniel Gafford (tegen Kuminga).
De jam van de Nuggets-guard is wat mij betreft de beste van de groep, maar de rest—subjectief bekeken—is minder spectaculair dan deze dunk van Zion Williamson met een 93,8 op verdediging.
De beste uit de playoffs
Laten we afsluiten met de hoogst beoordeelde dunks uit de play-offs.
Anthony Edwards vs. Warriors
Anthony Edwards vs. Lakers
Myles Turner vs. Bucks
Malik Beasley vs. Knicks
Alperen Sengun vs. Warriors
En de 4 Slam Dunk Contest-deelnemers?
Ironisch genoeg komen de vier kanshebbers in de 2025 Slam Dunk Contest amper voor in de bovenstaande video’s. Maar zo gaat dat soms.
De vier deelnemers die strijden om een trofee die al sinds “Gordon vs. LaVine” in verval is: Mac McClung (driemalig winnaar), Andre Jackson Jr., Matas Buzelis en Stephon Castle.
Van hen kreeg McClung (onder een two-way-contract en maar twee keer in garbage time ingezet) door het seizoen heen nooit de kans om bij het eerste team te dunken. Alleen de ROY van de Spurs had een echt opvallende dunk, goed voor 96,6.
Buzelis kwam niet verder dan 87,6 en Jackson Jr. had een top van 82,9 bij zijn meest memorabele dunk.
(Omslagfoto door Kevin Jairaj-Imagn Images)
