Het maakte niet uit welke EuroBasket 2025-preview je las. Servië was in elke voorspelling de torenhoge favoriet. Waarnemers wezen ook op een soort vloek die op de ploeg uit de Balkan rust, want sinds de officiële scheiding van Montenegro in 2006 heeft het team nog geen enkele titel gepakt. Dit is niet de eerste, tweede of zelfs derde keer dat de Serviërs met het beste roster op papier verschijnen en toch tekortschieten.
Na het veroveren van zilver op het laatste WK en het tot het uiterste drijven van Team USA tijdens de meest recente Olympische Spelen voor brons, leek dit toernooi de perfecte kans om die reeks te doorbreken. De generatie rond Nikola Jokic viel eindelijk op z’n plaats. De timing voelde ideaal om hun eerste titel als onafhankelijke natie te veroveren.
In de genoemde voorbeschouwingen stelden talloze analisten dat Servië met zijn overvloed aan talent wel een ‘Lista B’ had kunnen samenstellen. Dat staat in schril contrast met hoe grootmachten als Spanje en Frankrijk moeite hadden om een 12-koppige selectie samen te stellen die hun recente successen waardig was.
En al die overvloed stortte in elkaar op het moment dat de blessure van Bogdan Bogdanovic voor de rest van EuroBasket aan het licht kwam.
Plotseling heeft het ontbreken van slechts één speler Duitsland naar de toppositie onder de favorieten gebracht. De Duitse ploeg, ook al geholpen door een gunstige loting, speelt tot nu toe het beste basketbal. Met duidelijke rolsverdelingen en een focus op grote, beweeglijke line-ups hebben ze teams overrompeld die ofwel kleiner ofwel minder wendbaar zijn. Specialisten als Andreas Obst en Maodo Lo maken een selectie compleet met heel weinig zwakke plekken.
Maar waarom is de afwezigheid van Bogdanovic zo belangrijk voor een team met de beste speler ter wereld, een NBA-waardige speler als Nikola Jovic en een overvloed aan top EuroLeague-talent? Omdat Nikola Jokic opnieuw verkeerd begrepen wordt.
Nikola Jokic is een point guard met nuances
Nu de positionele grenzen in het basketbal eindelijk beginnen te vervagen, slingeren de meningen over de drievoudig MVP van het etiket ‘traditionele center’ naar ‘point guard’. En ja, Jokic zal de belangrijkste playmaker zijn in elk team waarvoor hij uitkomt. Maar hij doet dat wel op zijn eigen, unieke manier.
Hoe grenzeloos het aanvallende arsenaal van de Denver Nuggets-ster ook is, zonder Bogdanovic mist Servië ineens de perimetercreatie die cruciaal is in FIBA-basketbal. Daardoor kunnen tegenstanders moeiteloos de bucket volstoppen. Ja, Jokic kan soms vanaf buitenaf dribbelen en aanvallen, maar dat eist veel van hem. De harde strijd tegen Letland, samen met de tweede helft tegen Portugal, laat dat duidelijk zien.
Of het nu gebrek aan creatief talent is of onderdeel van het plan, de ploeg van Svetislav Pesic voelt zich alleen comfortabel als Jokic elke beslissing neemt. Die dynamiek werd alleen doorbroken door Bogdanovic en Vasilije Micic, de enige twee die consequent vanuit de dribble konden creëren. Daarom voelt de keuze om een nauwelijks fitte Micic te verkiezen boven de jonge Nikola Topic met de dag twijfelachtiger. De rookie van de Oklahoma City Thunder is misschien nog onervaren, maar is in elk geval fit—iets wat je niet kunt zeggen van de tweevoudig EuroLeague Final Four MVP.
Jokic is op zichzelf al een systeem en hij past zich aan allerlei situaties aan dankzij zijn skills en spelintelligentie. Hij kan fastbreaks opzetten als geen ander, scoren vanuit de low post en de beste pick-and-roll-partner zijn die je je kunt wensen. Maar als je maar één bron van voordelen hebt—even veelzijdig als die ook is—is dat niet houdbaar voor de lange termijn.
Op dit moment zijn Aleksa Avramovic en Stefan Jovic de enigen die een beetje op een echte floor general lijken buiten Jokic—maar allebei voelen ze zich veel beter als secundaire spelverdelers.
Dit alles betekent niet dat Servië niet kan terugslaan en alsnog de titel kan pakken. Ze hebben meer dan genoeg middelen om van tempo te wisselen en per ronde een winnende route uit te stippelen, ook al is het geen perfecte situatie meer. Waarschijnlijk moeten ze het spel versnellen om de druk op Jokic te verlichten, en zal Nikola Jovic meer verantwoordelijkheid op zich moeten nemen dan alleen scoren. Maar als ze blijven geloven dat Jokic elk probleem kan oplossen zonder systemen te ontwikkelen die ook los van hem werken, kunnen ze in de problemen komen.
(Omslagfoto door FIBA Eurobasket)
